Les 1 Wol
Dierlijk
Dierlijke vezels zijn onder te verdelen in haar- en afscheidingsproducten, bijvoorbeeld natuurzijde. Haar is onder te verdelen in wol van schapen en in bijzondere haar soorten zoals van geiten, kamelen, konijnen. De grondstoffen van deze dierlijke vezels zijn proteïnen, die opgebouwd zijn uit aminozuren .
Wol (WO)
Onder wol verstaat men gekroesd of gegolfd haar van schapen. De kwaliteit van de vezel hangt onder andere af van de lengte van de vezel., de vezels kunnen wel 17 cm lang zijn. De fijnheid en de kroezing van de wol bepalen in hoge mate het uiterlijk, het isolerend vermogen, het aanvoelen en de rekbaarheid. De structuur en eigenschappen van de wol bepalen de geschiktheid voor specifieke producten.
Zuiver scheerwol is wol die rechtstreeks van het schaap geschoren is en dus nog nooit eerder is gebruikt. Wol die al een keer gebruikt is noemt men scheurwol. Wol van geslachte of gestorven schapen noemt men blootwol.
Eigenschappen van wol:
- Vochtopnemend vermogen. Heeft een zeer groot vochtopnemend vermogen .Het kan 40 % van haar eigen gewicht aan vocht opnemen. Het vocht wordt in tegenstelling tot natuurlijke vezels zeer langzaam opgenomen en weer afgestaan. Het is hierdoor niet schimmelbestendig. Wollen garens die verwerkt worden in gordijnstoffen zijn niet maatvast.
- Hittebestendigheid. Wol is niet bestand tegen hitte. Het kan vervilten, vooral onder invloed van vocht en warmte.
- Elasticiteit en kreukherstellend vermogen. Is zeer elastisch en heeft een groot kreukherstellend vermogen. Een wolvezel rekt en buigt gemakkelijk en veert altijd weer terug in zijn oorspronkelijke vorm. Hierbij wordt nog een onderscheid gemaakt tussen elasticiteit op rek en elasticiteit op buiging. Beide zijn bij wol zeer groot. De elasticiteit op buiging (veerkracht) maakt dat wollen stoffen goed kreukherstellend zijn. Door de elasticiteit op rek zal de uitgerekte wolvezel snel en bijna volledig haar lengte terug krijgen. Een gevolg van deze eigenschappen zijn de natuurlijke goede vormvastheid en uitstekende slijtweerstand.
- Sterkte. De treksterkte van wol is laag vergeleken met die van katoen en de meeste synthetische vezels. In natte toestand is wol minder sterk.
- Statische elektriciteit. Wol is antistatisch. Doordat wol onder normale omstandigheden 16 % van zijn eigen gewicht aan vocht bevat, is het antistatisch. Wol trekt geen vuil of stof aan.
- Vuil werend en vuil verbergend. Door zijn moleculaire opbouw en zijn schubben is wol zowel vuil werend als vuil verbergend.
- Brandbaarheid. Wol is zelfdovend. Een brandende lucifer op een wollen stof of tapijt vat geen vlam.
- Mot- en keverecht. Wol wordt aangetast door kleermotten en kevers. Door een chemische behandeling is wol wel te beschermen tegen mot en tapijtkeverlarven.
- Schimmelechtheid. Wol is niet bestand tegen schimmels.
- Loogbestendigheid. Wol is niet bestand tegen loog en zeep. Dus altijd alkalivrije wasmiddelen gebruiken.
- Chloorbestendigheid. Wol wordt door chloor en chloorbleekmiddelen aangetast. De wolvezel zelf beschadigt niet maar de schubben.
- Isolerend vermogen. Is een goede warmte-isolator. Dit vermogen berust grotendeels op de gekroesde en geschubde structuur van de vezel. Hierdoor bevindt zich veel stilstaande lucht tussen de vezels, die zorgen voor een goede isolatie. Wol is dus een prima bescherming in oude huizen zonder dubbel glas. Wol is tevens geluiddempend. Met wol is een goed dekkend oppervlak te maken door de volumineuze garens.
- Zon – en lichtbestendigheid. Wol is goed bestand tegen zonlicht. Alleen langdurige inwerking tast de sterkte en de elasticiteit aan. Witte wol heeft de neiging in de zon te verkleuren
- Wol neemt goed kleurstoffen op en laat zich goed verven in zowel mooie diepe kleuren als in zachte kleuren. Dit is een voordeel voor het kleurenpallet, een nadeel als het gaat om vlekken. Wol behoudt zijn kleur en verkleurt nauwelijks.
- Is waterafstotend. Hoewel wol waterdamp gemakkelijk opneemt, hebben wollen producten de eigenschap waterdruppels af te stoten. Dit komt omdat een wolvezel bedekt is met een heel dun waslaagje.
Vanwege het bewerkelijke onderhoud en de relatief hoge prijs wordt deze vezel in mindere mate gebruikt voor het maken van gordijnen. Door de vele mogelijkheden op synthetisch gebied wordt de wol ook steeds meer nagebootst door middel van acryl.
In de tapijtindustrie wordt in het hogere segment vanwege alle positieve eigenschappen juist zeer veel met wol gewerkt.